21/5/09













5. A relixión na época imperial

5. 1. Os cultos orientais.

Os romanos sentíronse atraídos, xa desde a República, polos cultos orientais, tan cheos de cerimonias misteriosas, nas que vían relixións que aseguraban a salvación aos seus fieles e a felicidade mais alá da morte. Pero foi baixo o Imperio cando estas relixións conseguen adhesións masivas.

Cibeles, a Gran Nai, introducíuse en Roma, procedente de Asia, xa na segunda guerra Púnica. Pero é a partir do emperador Claudio cando cobra grande puxanza, xunto co seu novo compañeiro Atis, deus que morre e renace como promesa de resurrección para os seus devotos. O culto de Cibeles era sanguento e frenético. Os sacerdotes da deusa, así como os seus devotos, flaxelábanse ata sangrar durante as cerimonias, entre lamentacións de dor e exaltacións delirantes.

Isis e Osiris son divinidades exipcias que alcanzan en Roma grande popularidade a partir de Calígula, que lles erixiu un templo oficial. Isis é a esposa de Osiris, morto por Set, deus das sombras. Logo resucita e se converte en protector dos mortos. Todos os anos preséntase o mito da súa resurrección con cerimonias na que os seus devotos pasan da desesperación ao xúbilo, Isis é unha deusa boa, nai da fecundidade, da maxia e dos froitos da terra. Os seus sacerdotes rapábanse a cabeza e vestían completamente de branco. As cerimonias rituais en honor da deusa eran moi complexas, e os seus devotos sometíanse a unha gran variedade de sacrificios, purificacións, abstinencias e probas penitenciais.

Mitra era un antigo deus iranio da luz celeste. O seu culto extendeuse, sobre todo, entre os soldados. Era un deus de homes, un deus viril e forte que normalmente represéntase loitando contra un touro. O mito facía nacer do sangue deste touro sacrificado polo deus toda a vida vexetal e animal. Despois asimilouse ao sol, fecundador e enxendrador da vida, e se lle erixiu gran número de templos. O seu culto comprendía pregarias ao sol, ofrendas e sacrificios cruentos.

5. 2. O culto imperial.

Imitando tamén prácticas orientais, os romanos divinizan aos emperadores a partir do propio Augusto. Á súa morte, un decreto do Senado elévao ao rango dos deuses . É a chamada apoteosis. Algún dos seus sucesores fansen adorar en vida, como Calígula e Domiciano, en estatuas e templos con culto oficial; pero a maioría só se lles diviniza e se lles tributa culto despois da morte .

5. 3. O cristianismo.

Dende mediados do século I xa hai cristiáns en Roma. O cristianismo propágase rápidamente, sobre todo entre as capas máis humildes da sociedade. De seguida se lles persegue, imputándolles os crímes horrendos cometidos nas súas cerimonias rituais, misteriosas e clandestinas. Nerón achácalles o incendio de Roma e azuza contra eles á muchedumbre. O mais grande dos historiadores romanos, Cornelio Tácito, di que os cristiáns son “detestados polas súas abominacións”, seguidores dunha “execrable superstición”, convictos de “odio ao xénero húmano” e “delincuentes merecedores dos maiores suplicios”. Outros emperadores e sobre todo, Diocleciano, perseguíronnos con toda crueldade. Ata que esta relixión, que predicaba a igualdade entre todos os homes, a paz, o amor, a promesa da resurrección e a vida despois da morte xunto ao único Deus, acabou por impoñerse sobre todas as demais: primeiro, cando o emperador Constantino, no chamado Edicto de Milán do ano 313, proclamou a liberdade de cultos; e, definitivamente, cando o emperador Teodosio proclamouna relixión oficial do Estado no ano 380 .

No hay comentarios: