Calendarios

Historia do calendario

Dende o principio dos tempos, os homes e as mulleres tiveron unha maneira evidente de establecer un ritmo na vida: os días e as noites. As fases da Lúa resultaron un medio evidente de ordenar a vida, polo que os primeiros calendarios foron todos lunares. Como o período que duran todas as fases da Lúa é de máis ou menos 29 días e 1/2, pois estes calendarios empezaron sendo de 30 días, para aproximar.

Ademais da necesidade de organizar a vida, apareceu outra moi importante tamén: o control da época da semente e da colleita. Empezouse entón a estudar a relación entre a Terra, o Sol e as estrelas. Así, moitas civilizacións estableceron calendarios de 12 meses de 30 días cada un. Pero os calendarios tamén se elaboraban tendo en conta o que sinalaban os sacerdotes, que en moitos casos eran os encargados da súa elaboración, co cal surxiron moitos moi diferentes.

As orixes das versións máis antigas do calendario romano estan cheas de especulacións. Dise que o primeiro dos calendarios que elaboraron os romanos tiña só 10 meses, de 30 días e 31 días. Comezaba en Martius (en honor a Marte, deus da guerra), xa que nestes meses se daba o equinocio da primavera. O ano continuaba ata o último mes, December. Máis tarde engadironse os dous últimos meses, Ianuarius e Februarius, e moitos con diferente número de días.

Calendario Xuliano

Cando Xulio César chegou o poder, no ano 46 a.C. atopou o calendario cheo de imprecisións e un grande desfase entre os meses e as estaciones. Recurriu enton o astrónomo Sosíxenes e estableceu, no ano 45 a.C., o chamado calendario Xuliano moi parecido ó noso. Tratábase xa dun calendario totalmente solar, e xa non lunar. Así, a duración do ano viña dada polo tempo que tardaba a Terra a dar volta o Sol. (365 días 6 horas e 9 minutos)

Para satisfacer estas reformas, intercaláronse 85 días o ano 46 a.C. , resultado dun ano de 445 días,coñecido como ano da confusión. Ordenouse tamén que cada 4 anos un deles, febreiro, ó que César lle sacara un día para Xullo, durase 1 día máis que se colocaría despois do chamado día sexto antes de Kalendas, por iso se lle chamou "o sexto por segunda vez"; é dicir, naceron os chamados anos bisestos. Tamén neste momento se traslada o principio de ano o 1 de xaneiro.

Xulio César fixo que o mes Quinctilis, no que el nacera, pasara a ter un día máis: 31, para engrandecerse; posteriormente este mes chamouse Xulio no seu nome. Augusto, sucesor de César, fixo o mesmo con Sextilis, que tamén pasou a durar 31 días, e que tamén, anos máis tarde, se chamou Agosto no seu nome.

Calendario Gregoriano

O calendario Xuliano era xa bastante exacto, pero non de todo. Tal e como estaba, cada 125 anos se atrasaba un día. Esto esto provocaba que os equinocios se fosen adiantando co paso dos anos. Por eso, o Papa Gregorio XIII, aconsellado por un astrónomo, ordenou que se correxira de novo o calendario. Primero suprimíronse 10 días nese ano (o día seguinte ó 4 de outubro de 1582 foi o 15 de outubro dese mesmo ano). Ademáis, estableceuse que os anos bisestos cuxas dúas últimas cifras fosen cero non fosen bisestos, salvo se as duas primeiras cifras son divisibles entre 4 (por exemplo: o 1600 e 2000 son bisestos, pero o 1700 e o 1800 non o son).

Este calendario foi pouco apouco asumido por moitos países, e é o maioritariamente utilizado no mundo. Temos que ter en conta, sen embargo, que na actualidade coexisten uns 40 calendarios !